Lilia Shevtsova ,12 Haziran 2014

 

12 Haziran’da Rusya ulusal gününü kutluyor. Aslında Rusya Bağımsızlık Günü idi. Ruslar’ın kafalarını karıştırmaya devam ediyor. Soruya cevap veren Ruslar’ın yarısı 12 Haziran’ın anlamını bile bilmiyor. Nüfusun yarısına yakınının günün manasıyla ilgili belirsiz bir fikri var. Son on yılda Ruslar’ın Rusya’nın bağımsızlığı düşüncesine sıcak bakmaya başladığı bir gerçek. Bu, Sovyetler Birliği sayfasını kapattıkları ve yeni Rusya’ya kendi ülkeleri olarak bakmaya başladıkları anlamına geliyor. 1998 yılında, cevap verenlerin sadece % 28’i Rusya’nın “bağımsızlığını” “olumlu” bir adım olarak görürken, % 57 olumsuz bakıyordu. 2013 yılında trend tersine dönmüştü : % 53 Rusya’nın bağımsızlığına olumlu bakıyor, sadece % 22 olumsuz olduğunu düşünüyordu. Ama bu rakamlar Rus toplumunun yakın geçmişini ve devletin köklerini anlamaya başladığı anlamına gelmiyor. Tam tersini gösteriyor ! Sovyetler Birliği’nin çöküşü ve sonrasında Kremlin’in geçmişteki politikasını meşru ve haklı gösterme girişimine bağlı olarak yaşananlar kafa karışıklığını daha da artırıyor. 

 

Birleşik Krallığın Amerika’daki kolonilerini kaybettiği veya İrlanda veya Hindistan’dan vazgeçtiği günü kutladığını hayal edin. Veya Türkiye’nin Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmasını veya Fransa’nın Cezayir’in sömürgelikten kurtuluşunu kutlamasını ? Tuhaf mı ? Şizofrenik mi ? Kesinlikle.

 

 

Lilia Shevtsova: C.M.Center Rusya İç Politika ve Siyasal Kurumlar Programı Kıdemli Ortağı

 

Rusya’nın şu rahatsız edici soruyu sormadan 12 Haziran’da egemenliğini kutlaması çok garip : egemenliğini kimden kazandı ? Sovyetler Birliği’nden mi ? Eski sömürgelerinden mi (Baltıklar, Orta Asya, Güney Kafkasya devletleri ve Ukrayna) ? Ama farklı bir isim altında bile olsa, Sovyetler Birliği Rusya idi. Bu yıldönümünün tuhaflığı şurada : Rusya’nın Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığı kutlanırken Kremlin “kalanları” yeniden bir araya getirmeye çalışıyor. Bizzat “Avrasya Birliği” fikri “yeniden bir araya getirme” girişimidir. Bu yüzden Rusya’nın bağımsızlık kutlaması bir garabettir. 

 

Yüzlerce tarihsel paradoks, tutarsızlık ve mit var. Ama Rusya Bağımsızlık Günü kutlaması ile ilgili sorun, Rusya’yı büyük bir Gordion düğümüne bağlayan aldatmacalar zincirinin ilk halkası olmasıdır. Bu halkaların birkaçını söyleyeyim.

 

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ve Rusya’nın bağımsızlık ilanının ardından tek adamlık sistemi Boris Yeltsin’in şahsında devam etti. Normal olarak eski rejimin çökmesiyle yenisi doğar. Rusya örneğinde tam tersi oldu. Rusya’nın seçkinleri için egemenlik ilanı Mihail Gorbaçev’den kurtulmak, Sovyet ekonomik kaynaklarını ve siyasal iktidarı ele geçirmek anlamına geliyordu. 

 

Zincirin bir başka halkası da şu : Rusya’nın bağımsızlığı, Sovyet imparatorluğundan kalanların Rusya Federasyonu biçiminde dondurulmasına yardımcı oldu. Mevcut Rus devleti ne bir ulus devlet ne de gerçek bir imparatorluk. Belirsiz ve şekilsiz ; arada kalmış bir uygarlık alanına ait eski alışkanlıklardan ve modası geçmiş bir zihniyetten ibaret. Bu biçimsiz yapı ancak geçmişe dönerek varlığını sürdürebilir Putin Rusya gerçeğinin – yani tek adam yönetimini, iktidarla mülkiyetin karmasını ve süper güç olma ihtirasını – ömrünü uzatmak için sivil topluma baskı uygulayarak tam da bunu başarmaya çalışıyor. Elbette sorumluluğun tamamını Putin’e yükleyemem ; çünkü o da yarattığı sistemin tutsağı olmuş durumda. 

 

Yaşananlara devrim diyerek Sovyet geçmişiyle yeni rejim arasındaki sürekliliği gizlemek, adına “yeni” Rusya denen kaygan zeminin doğumuna yol açtı ; burada liberaller tek adama hizmet eder, “reformlar” sayesinde iktidar ve mülkiyet tekel altına alınır, “demokrasi” otoriterliği kamufle eder ve  Batı ile işbirliğinin alternatifi olarak toplum Batı karşıtlığı üzerinden bir araya getirilir. Post-Soğuk Savaş düzenini bozan Kırım-sonrası Rusya, Sovyet ve Sovyet-öncesi oyun kurallarına geri dönerek, Rusya Bağımsızlık Günü’nü gerçek bir tarihsel paradoksa dönüştürdü. 

 

 

Kaynak: http://carnegieendowment.org/2014/06/12/russia-day-independence-from-itself/hdkn?reloadFlag=1

 

 

Çeviri : Dr. Ömer Aytek Kurmel 

 

Cherkessia.net, 11 Temmuz 2014

 

****

 

Russia Day—Independence From Itself ?

 

Lilia Shevtsova , June 12, 2014

 

On June 12, Russia is celebrating its national day. Originally it was known as Russia Independence Day. The date itself continues to confuse Russians. About 50 percent of the Russian respondents don’t even know what June 12 commemorates. Nearly half of the population has a vague idea of what the day means. True, over the past decade Russians have begun to approve of Russian independence. That means that they closed the chapter on the Soviet Union and have started to view the new Russia as their state. In 1998, only 28 percent of respondents considered the “independence” of Russia as a “positive” achievement, whereas 57 percent viewed it as negative. In 2013, we see the opposite trend: 53 percent look at Russian independence as a positive, and only 22 percent as a negative. But this doesn’t mean that Russian society has begun to understand its recent past and the origins of their state.  On the contrary! Today the collapse of the Soviet Union and what happened aftermath due to the recent attempt of the Kremlin to find legitimacy and justification for its policy in the past only adds to the confusion.

 

Imagine that the United Kingdom chose to celebrate the day it lost the American colonies, or the day it gave up Ireland or India. Or what if Turkey decided to celebrate the breakup of the Ottoman Empire, or France decided to celebrate the decolonization of Algeria? Bizarre? Schizophrenic? Absolutely.

 

This is why it’s so strange that on June 12 Russia tries to celebrate its sovereignty without raising the uncomfortable question: sovereignty from whom, the Soviet Union, its former colonies (the Baltics, Central Asia, the South Caucasus states, and Ukraine)? But the Soviet Union was Russia, albeit under a different name. The oddity with this anniversary in Russia is that, despite its celebrating Russian independence from the rest of the Soviet Union, the Kremlin today is trying to reembrace the “leftovers.” The very idea of the “Eurasian Union” is an attempt at such “reembracing”. This makes the Russian Independence celebration a truly singular event.

 

Indeed, there are hundreds of historical paradoxes, inconsistencies, and historical myths. But the problem with Russia’s Independence Day celebration is that it has become the first link in a chain of mystifications that have tied up Russia in one big Gordian knot! Let me mention only a few of these chain links.

 

Russia’s declaration of independence and the dissolution of the Soviet Union, in reality, helped the Russian system of personalized power to survive in a new incarnation, with Boris Yeltsin as its embodiment. Usually, the collapse of an old state aids in the process of establishing both a new regime and a new rule. In the Russian case, it went the other way. As for the declaration of sovereignty, that was mainly intended by the Russian political elite as a means of getting rid of Mikhail Gorbachev and taking over control of the Soviet resources and instruments of power.

 

Here’s another link in the chain: Russian independence helped to freeze the leftovers of the Soviet empire into the new form of the Russian Federation. The current Russian state is not a nation state, nor is it a true empire. Rather it is something vague and amorphous—a swamp of old habits, obsolete moods, and a mentality stuck in an interstitial civilizational space. This ungainly construct can only survive by constantly returning to the past. This is what Putin is now doing by cracking down on civil society in order to prolong the Russian Matrix—that is, personalized power, a mix of power with property, and superpower ambition. Indeed, I wouldn’t put all responsibility for this on Putin; he, too, is a hostage of the system that he created.

 

Disguising the continuity between the Soviet past and the new regime as a revolution gave birth to the treacherous “new” Russia—a place where liberals serve the personalized ruler, where “reforms” help to monopolize power and property, where “democracy” camouflages authoritarianism, and where cooperation with the West alternates with an anti-Western consolidation of the society, as circumstances dictate. The Post- Crimea Russia that has dismantled the post–Cold war settlement, returning back to the Soviet and pre-Soviet rules of the game, makes the Russian Independence Day a true historical paradox!

 

 

Lilia Shevtsova : Senior Associate Russian Domestic Politics and Political Institutions Program

Moscow Center