Moskova’nın Gürcistan’daki Faaliyetleri, Kuzey Kafkasya’daki Pan-Türkist Projelerin Kapısını Aralıyor

Abhazya ve Güney Osetya’nın tanınması ile Moskova, Kuzey Kafkasya’da Pan-Türkist aktivitenin genişlemesi için kapıyı açmıştır, böylelikle Batılı ülkelerin eski Yugoslavya’da Kosova’yı tanıyarak kurdukları tuzağa düşmüştür ve Kuzey Kafkasya’da, yeni bir “egemenlik gösterisi” için sahne yaratmıştır. Fakat yorumcu Igor Bakov, bu hafta yayınladığı online makalede iddia etmektedir ki, sonuç olarak Gürcistan’daki daha fazla Rus harekatı Rusya’nın, kısa vadedeki ulusal çıkarları ile ilgilidir, Moskova, önleyici tedbirler almadığı sürece, bu vaziyet, daha geniş bir bölgedeki Rus kontrolü için felakete neden olabilir (www.apn.ru/publications/article20992.htm).

Geçtiğimiz aylarda, birçok analist, sadece Abhazya’nın bağımsızlığına olan destekleri ve Soçi Olimpiyatlarına muhalefetleri gerekçesiyle ile değil, fakat aynı zamanda Türkiye ve Ürdündeki geniş ve nüfuzlu Çerkes Diasporaları gerekçesiyle de, Kuzey Kafkasya’da büyümekte olan Çerkes aktivizmi üzerinde odaklandı.

Moskovalı araştırmacılara göre, bölgede Karaçaylar, Balkarlar, Nogaylar ve Kumuklar gibi Türki dil konuşanlara daha az ölçüde bir ilgi odaklanmış durumdadır, fakat, Rusya’nın güney sınırında bulunmaları ve yurt dışı Türk faaliyetleri sebebiyle, gelecek aylarda Kafkasya’daki politik gelişmeler için çok önemli olabilirler

Bir çok Rus analist gibi Bokov da bu eğilimleri, Batı’nın, alternatif politik düzenleri zayıflatarak kapitalist ekonomiyi güçlendirip, Rusya Federasyonu gibi çok uluslu devletlerin dağılmasını sağlamak amacıyla geniş bir çaba harcadığına olan kendi inanışı bağlamında tartışmaktadır.

Buna rağmen makalesi, sadece Kuzey Kafkasya’daki iki ana Türki grup hakkında yazılmış olması sebebiyle değil, aynı zamanda Türkiye’nin ve diğer ülkelerin onlarla rabıta kurmak için resmi olmayan çabaları hakkında yazılanlarla da, Kafkasya’yı anlamak bakımından şaşırtıcı bir katkıyı temsil etmektedir

Kaberdey-Balkar’ın % 10’unu oluşturan ve Türki bir dil konuşan Balkarlar, bununla birlikte Balkar Halkının Yaşlılar Konseyini oluşturmuş ve anayasanın değiştirilerek, daha fazla oranda nüfusa sahip olan Kaberdeylerle ve Ruslarla parlamentoda eşit bir şekilde temsil edilmeyi talep etmişlerdir.

Eğer söz konusu talep, 31.12.2009 tarihine kadar gerçekleşmez ise bu grup, Yaşlılar Konseyi tarafından Balkarya’nın bağımsızlığının ilan edileceğini söylemektedir, böylesi bir hareket sadece Kuzey Kafkasya’daki çok uluslu cumhuriyetler için değil, aynı zamanda Moskova için de sıcak bir çatışma bölgesi yaratacaktır.

Bu grubu ilginç kılan şey, sadece Balkar topluluğunun küçük boyutu değil, aynı zamanda Balkar Yaşlılar Konseyi liderlerinin çoğunun, Cumhuriyet başkanı olduğunda Arsen Kanokov tarafından işten atılan ve bu nedenle yeniden işe dönmeye çalışan ve Balkarların ideolojilerinde yeni bir unsur olan askeri görevlilerdir

Şimdiye kadar ilk kez, Rusya tarihinde ve en azından Sovyet Rusya sonrası dönemde ilk kez Balkarlar, “biz basit bir azınlık değiliz, 500 milyon kişi bizimle birlikte” demektedirler, böylelikle, Moskovalı analiste göre, açık bir şekilde “Pan-Türkist” ideolojik ajanda, bu denli kuvvetle ve açık bir şekilde, bölgede dile getirilmektedir.

Komşu Karaçay-Çerkesya’daki durum, diğer bir Türki meydan okumayı temsil etmektedir diyor Bokov. Karaçay-Çerkesya’da, Türki etnos Karaçaylar çoğunlukta ve Çerkesler azınlıktadır. Fakat bu Türki grup yeniden, Cumhuriyette en nüfuzlu ikinci görevi bir Çerkes’e verme uygulamasını terkederek kendi menfaatlerini ilerletmişlerdir.

Bokov, Türkiye ve diğer ülkelerin Rusyayı zayıflatmak amacında olduklarını iddia etmektedir. Ankara, Avrupalıları kızdırmamak için ya da kendi Kürt azınlığını (aynı şeylere) teşvik etmemek için, bu grupları resmi bir şekilde desteklemekten dikkatli bir şekilde kaçınmaktadır, Türkiye’de çeşitli gruplar artan bir şekilde aktif hale gelmektedirler çünkü “resmi düzeyde imkansız olan şey (Kürtler için), diğerleri için (yurt dışındaki Türkler) tamamen serbesttir”.

Bokov, TİKA-Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı, yurt dışındaki Türk topluluklarla kültürel bağlar konusunda faaliyet yürüten Türksoy ve metal işçileri sendikası tarafından desteklenen bilgi-analiz merkezi Tusam gibi bu konuda oldukça aktif olan grupları işaret etmektedir

Bokov, Pan-Türkist fikirlerin sadece Türkiye tarafından pompalanmadığını, Moskova’nın etkisini ve bölgedeki gücünü zayıflatmakta menfaatleri olan Batılı ülkeler, Gürcistan ve Ukrayna tarafından da aynı şeylerin yapıldığını iddia etmektedir. Bokov cümlelerine şu şekilde son vermektedir: Moskova bütün bu gruplara karşı hazırlıklı olmalıdır.

Tallinn, November 14 – By recognizing Abkhazia and South Ossetia, Moscow has opened the door for an expansion of pan-Turkist activity in the North Caucasus, thus falling into a trap set by Western countries when they recognized Kosovo in the former Yugoslavia and setting the stage for a new “parade of sovereignties” in the North Caucasus.

And consequently, however much the Russian moves in Georgia corresponded to Russia’s national interests in the short term, commentator Igor Bokov argues in an essay posted online this week, they could prove fatal to Russian control of the broader region unless Moscow takes preventive measures (www.apn.ru/publications/article20992.htm).

In recent months, many analysts have focused on the growing activism of Circassian groups in the North Caucasus not only because of their support for the independence of Abkhazia and opposition to the Sochi Olympics but also because of the large and influential Circassian diasporas in Turkey and Jordan.

Much less attention has been given to the Turkic language groups in the region, which include the Karachay, Balkars, Nogays and Kumyks, but because of their location near Russia’s southern border and the activities of Turks abroad, they may prove even more important in the political development of the Caucasus in the coming months, the Moscow researcher argues.

Like many Russian analysts, Bokov discusses these trends in terms of what he sees as a broader effort by the West to promote the disintegration of multi-national states like the Russian Federation in order to strengthen the power of capitalist economics by weakening any alternative political arrangements.

But despite that, his article represents an intriguing contribution to the understanding of the Caucasus not only because of what he writes about two major Turkic groups in the North Caucasus but also because of what he says about the “unofficial” efforts by Turkey and other countries to reach out to them.

The Turkic-speaking Balkars, who form 10 percent of the population of Kabardino-Balkaria, have nonetheless formed a Council of Elders of the Balkar People and demanded that the constitution of that republic be amended to give them equal representation in the parliament to the much larger Kabardinian (Circassian) and Russian communities.

If that does not happen by January 31, 2009, this group says, the Council of Elders has declared, then it will proclaim the independence of Balkaria, an action that would undermine not only all the other multi-national republics in the North Caucasus but create a new hotspot for Moscow there.

What makes this movement intriguing, Bokov says, is not just the small size of the Balkar community but the fact that most of the leaders of the Balkar Council of Elders are militia officers who were fired after Arsen Kanokov became president of the republic and who seek to return to power and a new element in their ideology.

For the first time ever, the Balkars are saying “we are not simply a minority, there are 500 million of us” – “the first time in history of Russia or at least post-Soviet Russia,” the Moscow analyst says, when an openly “pan-Turkist” ideological agenda was articulated in the region with such vigor.

The situation in neighboring Karachayevo-Cherkessia represents another Turkic challenge, Bokov suggests. There, “the Turkic ethnos, the Karachay, is the dominant one, and the Cherkess [Circassians] the minority. But again the Turkic group is advancing its interests by ignoring the practice of giving the second most powerful position in the republic to a Cherkess.

Bokov argues that Turkey and other countries interested in weakening Russia. While Ankara carefully avoids public support of such groups lest it offend the Europeans or stimulate its own Kurdish minority, various groups in Turkey are increasingly active because “what is impossible at the official level is completely permissible at others.”

He points to groups like TIKA, the Turkish Agency for Cooperation and Development, Turksoy, an organization involved in cultural ties with Turkic peoples abroad, and Tusam, an information-analytic center supported by the metal workers union, as being especially active in this regard.

But he suggests that pan-Turkist ideas are being pushed not only by Turkey but by various Western countries and by both Georgia and Ukraine, who have an obvious interest in weakening Moscow’s influence and power in the region. And he concludes by arguing that Moscow must be prepared to counter all these groups.

MAKALE KATEGORİLERİ