Çerkesler, Putin Tarafından Madalya ile Ödüllendirilen Rus Blogger Artemiy Lebedev Hakkında Soruşturma Talep Ediyor.

 

Tarihsel anıtlar hakkındaki Rus-Çerkes ihtilafı, Moskova’daki Çerkes Kültürel Diasporası Yaşlılar Konseyi Başkanı Yuri Agirbov’un, popüler Rus tasarımcısı, işadamı ve bloggeri, Artemiy Lebedev hakkında resmi şikayet dilekçesi vermesiyle yeniden gün yüzüne çıktı.

 

Agirbov’un avukatına göre, Rus Güvenlik Servisi (FSB) şikayet hakkında ön inceleme gerçekleştirmektedir. Çerkes aktivist, soruşturmacılardan, Lebedev’in ekstremizm,nefret suçu ve “askeri onur sembollerine saygısızlık” ile suçlanmasını talep etti. Agirbov, Rus bloggerın Çerkesleri ve Volgograd’taki ikinci dünya savaşına adanmış “Anavatan Çağırıyor” sembolik anıtını kötülediğini iddia etmektedir (RIA Novosti, September 11).

 

Artemiy Lebedev

 

Temmuz ayının başında, Karadenizdeki sayfiye şehri Soçi yönetimi, 19. yüzyılda mezkur alanı işgal eden Rus askerleri anısına dikilen anıtı kaldırmıştı. “Rus Askerlerinin Kahramanlığı Anıtı” Haziran ayının sonunda, bildirildiğine göre, Rus-Çerkes Savaşı sırasında, 1837 yılında, Rus birlikleri tarafından işgal edilen kalenin olduğu yere dikilmişti. Anıtın özelliği, bir kaide üzerinde, tarihi kalenin minyatür haritasına ait bir kabartma taşımasıdır.

 

Çerkes aktivistlerin çok sayıda protestosunun ardından, yerel otoriteler anıtı kaldırmaya karar verdiler (see EDM, July 9). Krasnodar bölgesindeki Çerkes organizasyonu lideri  Majid Chachukh, otoritelerin kararı hakkındaki memnuniyetini ifade etmiştir.

 

Çerkesler için –atalarının nihayetinde kaybettiği ve kendi ulusları için çok yoğun olumsuzluklarla sonuçlanan Rus-Çerkes Savaşı nedeniyle- benzer anıtlar, acı hatıraları ortaya çıkarmaktadır. Karşı karşıya gelmenin ötesinde, Chachukh, otoritelerin ayrıştırıcı anıtlar yerine, Rusların ve Çerkeslerin birliğini ifade eden anıtların dikilmesi gerektiğini  önermektedir (Kavkazsky Uzel, July 8). 

 

Buna cevap olmak üzere, bazı Rus milliyetçiler, sökülen Soçi anıtını katı bir şekilde savundular. “Rus Demokratları” organizasyonunun genç üyeleri, St. Petersburg kentinde ufak bir protesto düzenlediler. Protestocular, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki “Siyah Hayatlar Hareketi” ile Çerkes aktivizmi arasındaki benzerliği vurgulayarak suçlamada bulundular (Politnavigator, July 15).

 

Sonrasında ise yukarıda bahsedilen blogger Artemiy Lebedev, Çerkeslere gereksiz cümleler kullandıkları gerekçesiyle hakaret eden ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki protestoların Rus toplumunu kötü etkilediğini iddia eden bir kısa video oluşturdu (YouTube, July 27). Bazı bloggerlar kendi videolarını oluşturarak Lebedev’in hakaretlerine karşılık verdiler (YouTube, July 19).

 

Bu skandalın üzerinden henüz bir ay geçmeden, Rusya Başkanı Vladimir Putin Lebedev’e “Atavatan Hizmetleri İçin” (Za Zaslugi Pered Otechestvom II) madalya takdim etme kararı verdi (Lenta.ru, August 29).Çerkes aktivistler, devlet madalyasının geri alınması için derhal dilekçe verdiler. Mümziler, Kafkasya’da birçok halkı katleden çarist Rus generallerini yücelten politikaya da değindiler.

 

Kremlin liderinin, iktidardaki süresini uzatmak için milliyetçiliği körükleyerek halkları bölmek istediğini ileri sürdüler (Change.org, accessed September 17). Lebedev, bir diğer hakaret dolu video ile karşılık verdi. Rus blogger, 19. yüzyıl boyunca Çerkeslerin köle ticareti ile meşgul olduğunu Rusların ve Ukraynalıların (Lebedev onları “küçük Ruslar” diye adlandırıyor) sadece kendilerini kaçırılmaktan korumayı amaçladıklarını iddia etti (YouTube, September 10).    

 

Rusya’da, işgal edilen topraklardaki vahşi Kafkas Halkları ve diğer vahşi yerli halklar hakkındaki tarihsel mitlerin kusulması ve bunların yenilenmesi devam ettirilmektedir. Yaygın bir şeklide meşhur edilen bu hikaye, Rus etkisini daima mülayim ve müşfik olarak varsayarken, boyunduruk altına alınan milletleri ilkel ve vahşi olarak tasvir etmektedir.

 

Kuzey Kafkasya’nın işgal edilmesi, bu bölgelerin Rusya’ya “katılması” ya da “katımı” olarak terimlendirilmektedir. Rus İmparatorluğu’nun temelde, açlığı, kıtlığı ve hastalıkları yayması, toplu katliamlar ve toplu sürgünler gibi soykırım pratiklerini uygulaması, Kuzey Kafkasya tarihinin Rus versiyonunda devamlı bir şekilde ortadan kaldırılmaktadır. 

 

Çerkeslerin durumunda, örneğin, tarihçiler arasında da son derece iyi bilindiği üzere en azından Büyük II.Katerina’nın 18. yüzyıldaki hükümranlığından 20. yüzyılın ilk başlarına kadar Rus İmparatorluğu, Türkiye’nin kuzeybatısındaki İstanbul ve Çanakkale Boğazlarını fethetmek ve kontrol etmek arzusuna yer vermiştir. Mezkur su yolları Karadeniz ve Akdenizi birbirine bağlamaktadır. Buna ilaveten, Rus-Kafkas savaşı zamanında, Rus nüfusunun kahir ekseriyeti köledir. Rusya’da kölelik 1861 yılında kaldırılmıştır. Binaenaleyh, Rusya’nın Kafkasya’yı işgalinin ana etkeninin, köleliği sona erdirme ihtiyacı olduğunu söylemek yüksek derecede kuşkuludur.   

 

19. yüzyılda, Rusya’nın Kuzey Kafkasyayı işgal etmesinin bir sonucu olarak, bölgenin Çerkes nüfusu yok edilmiştir. Tahminlere göre, savaş öncesindeki Çerkes nüfusunun sadece yüzde beşi hayatta kalmış ve kendi anavatanında bulunmaya devam etmiştir, geri kalan öldürülmüş, açlıktan ölmüş ya da Osmanlı İmparatorluğu’na sürülmüştür. Rus ordusu ve Çerkes grupları arasındaki son şiddetli savaş, Karadeniz kıyısındaki günümüzdeki Soçi’nin etrafında gerçekleşmiştir.

 

Uluslararası destek ve modern askeri teçhizat ve organizasyon olmaksızın, sayıca az Çerkes Milletinin, o dönemin önde gelen dünya güçlerinden birinin karşısında durma şansı mevcut değildi. Çerkes aktivistler, Rus İmparatorluğu’nun eylemlerinin, Rus hükümeti tarafından “soykırım” olarak tanınmasını-sonuçsuz- talep etmektedirler.   

 

Modern Rusya’nın, Çerkeslerin tarihsel sorunlarını açıklamaktaki başarısızlığı, yeni öfkeler ve yanlış anlamalar yaratmaktadır Kuzey Kafkasya’nın her yerinde tarihi figürler için anıtların dikilmesi konusundaki tansiyon, yıllardır inşa edilmektedir (see EDM, September 26, 2013, March 30, 2015, November 8, 2016). Zaman geçtikçe ihtilaf keskinleşmekte ve ufukta bir değişiklik gözükmeksizin zorlu bir hale dönüşmektedir. Sorunların üzerine gitmek yerine, Moskova’nın, tarihe bakışında açık bir şekilde baskıcı yaklaşımı benimsediği gözükmektedir.

 

Rus Soruşturma Komitesi’nin geçenlerde “tarihi çarpıtmalara” karşı savaşacak özel bir birim kurması, bu durumun ıspatıdır (RBC, September 10). Şimdilik, görünüşe göre bu birim, temelde II.Dünya Savaşı tarihine odaklanacaktır; Rus devletinin baskıcı bu aparatının,nihayetinde, azınlıkların geçmiş hakkındaki görüşlerini soruşturmaya başlamasına hiçbir şey engel olamaz.   

 

Kaynak: https://jamestown.org/program/circassians-demand-prosecution-of-russian-blogger-awarded-medal-by-putin/ 

 

Çeviri:Dr.Karden Murat

 

Cherkessia.net, 14 Kasım 2020