-
Eğitim Sisteminde Adıge Etiği ve Görgü Kuralları
Nitekim Adıgey'de Cumhuriyet Hükümeti tarafından desteklenen Mira Unarokova ve Rai Unarokova'nın girişimleri sayesinde bu konuda büyük başarı elde edilmiştir. Ancak Karaçay-Çerkesya ve özellikle Kabardey-Balkar'da Adıge görgü kurallarını öğretme deneyiminin genel olarak başarısız olduğu ortaya çıktı. Çok geçmeden, bu konu ya hemen hemen her yerde öğretim ve eğitim uygulamasından kaldırıldı ya da "Kafkas görgü kuralları", "dağlı görgü kuralları" vb. adı verilen bir ikame ile değiştirildi. Bu fark edilmeden gerçekleşti, kimsenin itirazına veya pişmanlığına neden olmadı. Ulusal kültürün genel krizinin arka planına karşı, görgü kurallarının reddedilmesi oldukça doğal ve mantıklı görünüyordu, örneğin, 90'larda açıkça ana hatları çizilen ana dilde konuşmanın, öğretimin toplu olarak reddedilmesiyle aynıydı.
MAKALELER
-
Çerkes Görgü Kuralları (Адыгэ Щэнхабзэ)
Saygı, sanal bir biçimden gerçek bir biçime dönüşen belirli bir davranış türünde kendini gösterir. Bu nedenle, saygı veya görgü kurallarına uygun hareket etme kavramı ortaya çıkar (нэмыскIэ гъэнщIа зекIуэкIэ). Onun özgüllüğünün ne olduğunu bulmak için iki soruyu cevaplamak gerekir:
-
Hoşgörü (тэмакъ кIыхьагъэ)
Hoşgörü, dürtüselliğin antipodudur; hoş olmayan, düşmanca, bazı saldırganları sinirlenmeden, öfkelenmeden değerlendirme ve tahammül etme yeteneğidir. İnsanlarla iletişimde her şeye rağmen sakin, saygılı, hatta nazik olmak gerekir. Bazen bu büyük bir irade çabası gerektirir, bu nedenle Çerkes kültürel geleneğinde hoşgörü, en yüksek cesaret standarttı olarak ve her şeyden önce öfke dilini kazanma yeteneği olarak ortaya çıkar.
-
Ным игущы1-Ana Sözü
Evin çocuklarının yaşam yolculuğu başka ulustan kişlere iyice bağlanmış oldu. Aşape, Lığotx, Kalej ve diğer köyler köylüleri Ukraynalı Rudnev ailesini sevdiler. Eski köklerini unutmuş bulunuyorlar, Adıgeceyi ve Adıge geleneklerini benimsediler, çocukluklarından beri bulundukları yöreyi seven kişiler oldular.
-
Eve Giden Yol
Bu sözcükler çocuklara veya aileye değil millete adanmıştı: “Allahım sen büyüksün, milletimden geriye kalan bir avuç insanı sakla ve koru!” Şaşırmıştım, ama hemen unutmuşum ve şu ana kadar da bir kez olsun hatırlamamıştım.
-
Etnik Kriz ve Adıgağa Habitusu
Bu, Adige etiğinin içeriğini inceleme, nesneleştirme, anlamlandırma ve meşrulaştırma sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Etnik kriz nedeniyle Zayıflamış olan Çerkes toplumu, sosyal uygulamaların sürekliliğini ihlal ediyor, tüm faaliyet alanlarını olumsuz etkiliyor. Adıgağa habitusunu tam olarak yeniden üretemiyor.
-
Geleneksel Sosyonormatif Kültürün Bir Bileşeni Olarak Adıgağa
Adıgağa, Adıge Xabze normlarına, amaca yönelik programların karakterlerini ve sinerjik bir tasarım ve plan temelinde sosyal davranış modellerini verir.
-
Çerkes (Adıge) Etnik Ahlak Normu: Xabze
Yine daha önce genç bir Çerkes sporcumuzun altın madalya töreninde, Çerkes bayrağını açması sonrası, ona "ya bayrağı bırakması ya da madalya'dan vazgeçmesi" söylendiğinde, hiç tereddüt etmeden onu madalya'dan vazgeçirten eylemi yaptıran da, Xabze'nin onda oluşturduğu onur ve asaletin itkisiydi.
-
Etik Korku: Şıne -Ukıte (Шынэ-Укıытэ)
Шынэ-укIытэ, "Yüzle bağdaşmayan" bir şey yapma korkusu ahlaksızlığa güçlü bir engel koyduğunda hayata karşı onurlu bir tutum sergileyen karmaşık, ruhsal bir duygudur. Genel olarak ya da birincil insanı felç eden ve moralini bozan içgüdüsel korkunun aksine etik korku yapıcıdır.
-
Tsıpıne Aslan’ı Kim Öldürdü ve Davasını Kim Sürdürüyor?
Tsıpıne Aslan’ı Kim Öldürdü ve Davasını Kim Sürdürüyor?