Uzunca bir süredir üzerinde çalıştığım bir projem vardı nihayet sonuçlandı. Hep merak ediyordum diğer kültürler ile ne ölçüde benzeşmeye başladığımızı! Kaybettiğimiz sadece dilimiz mi! Diğer insani ilişkilerimizde aynılaşma hangi boyutta? diye.

Cevabını bulmak zor.

Nazımın geçeceğine inandığım, her yaş gurubundan ve de her bölgeden insanlarımız ile MSN de yazışmalarım oldu. Yaptığım tek şey biraz uçuk şeyler yazmak oldu, sinirlenmelerine sebep olmalıydım ancak ipin ucunu fazla kaçırmadan yapmalıydım bunları. Baya zorlandım, ne kendimi nede karşımdaki insanları çok yormadan ve üzmeden, sonuç almak kolay olmadı.

Bu çalışmanın ikinci bölümünde etrafımda tanıdığım yine nazımın geçeceğine inandığım elli kişi ile aynı yöntemi kullanarak yazışmalar yaptım.

Aldığım sonuç çok ilginç! her iki gurubu karşılaştırınca aşağıdaki veriler çıktı ortaya.

1- Yaş anlamında ileri yaşlardaki büyüklerimiz (50 yaş üstü) tamı tamına mükemmelliğe yakınlar, neredeyse hiç firesiz gösterdiler olgunluklarını. Çerkes kültürünün büyükleri diğerleriyle kıyaslanamayacak kadar ince ve nazıkler. Ya hiç cevap vermiyorlar, yada çok nazikçe bitiriyorlar yazışmaları, yada nezaket kuralları içinde tartışıyorlar.

2- Orta yaş gurubumuz (35 yaş üstü) diğer kültürler ile kıyaslanmayacak kadar olgunlar ancak yaş anlamında Thamadeleri yakalayamıyorlar, aradaki farkı çok kolay anlıyorsunuz.

3- Genç kuşakta biraz problem var, diğer kültürlerin gençleri ile kıyaslanamazlar, ama baya sıkıntılı bir karşılaştırma olduğunu gözlemledim.

4- Bayanlarımız her konuda bir numaralar.

5- Çok az da olsalar bırakın diğer gurubu, keskin sirkeyi küpünden kaçıracak gibiler.

Yaptığım bu araştırı belki profesyonelce değil, ama çokta gerçek dışı olduğunu düşünmüyorum.

Bu araştırıdaki çıkarımım şu!

Kuşaklar arası hızlı değişim, şehirleşme, ekonomik sebepler, evlilik tercihleri ile çok yakından ilintili. Sevindirici en önemli özellik ise! farklı olduğumuz gerçeği. Asimilasyon dile yaptığı erozyonu insani boyutta aynı hızla yapamıyor, ancak hergeçen gün hızını artırıyor ve tehlike uzak değil. Yaşanan sorun bu topraklarda çözülebilecek gibi gözükmüyor. Tek çözüm DÖNÜŞ,bunun dışında kesin alternatif yok.

Ancak yapılabilecek ikinci pratik ise ucuzlayan yaşamdan faydalanmaktır.

Vize kalktı, kalkıyor, uçak biletleri neredeyse otobüs bileti fiyatında. Mesela Nalçık havaalanı şehrin merkezinde İstanbul-Nalçık indi bindi bir buçuk saat. Gidiş dönüş bilet fiyatıda sanıyorum birkaç yüz lira.

İstanbul-Krasnodar keza aynı, Meykuape Krasnodar’a çok yakın.

Yaz tatillerinde, ara tatillerde, bayramlarda bulabildiğimiz her fırsatta Akdeniz-Ege vs vs diyeceğimize çoluk çocuk tatile gitmekte fayda olduğu kesin. Hiç bir şey yapamıyorsak en azından bunu yapabilmeliyiz. Hele birde bu gezileri guruplar oluşturarak yapabilirsek maliyet dahada düşecektir, hem de geziler daha eğlenceli olacaktır.

Düne kadar hayal olan anavatanı ziyaret, bugünün en kolay gerçeğidir.