Amfoko Şogov, Kabardey'in Saygın Din Adamıydı

 

Amfoko Şogov, köyün sosyal yaşamında aktif rol oynamıştır. 

 

Özellikle de belgelere göre, Efendi, İsmail Pşinşev ve Daut Umarov ile birlikte 1914 yılının Kasım ayında, Kabardey süvari alayının atlıları olan İslamovo sakinlerinin ailelerinin mütevellilerinden biriydi.

 

Fotoğrafta Amfoko Şogov, oğlu Tagir ve torunu Anvar bulunuyor. (fotoğrafın 1926 yılında çekildiği tahmin ediliyor)

 

Amfoko Bezrukoviç Şogov'un tüm ailesi yetkililer tarafından zulme maruz kalmıştır.

 

Zulüm; sürgün, oy hakkından yoksun bırakma, fahiş vergilendirme ve tutuklamayı içeriyordu. Amfoko Şogov, Küçük Kabarda'nın en yüce kadısı ve en saygın din adamlarından biriydi.

 

Adı, Kabardey folklorundaki  "Yinarıkhuey Yangını" şarkısında şu şekilde geçmektedir:

 

Шогуэ ефэндыжьым, уо, хьэжыгъэр къешэч, уо!

 

Дэ тхуэмышэчыр, уо, Уэзырхэ Нахъуэщ, уо!

 

Yinarıkhuey Yangını :

 

Şogov yefendi, wo, unu tartıyor, wo!

 

Bizim tahammül edemediğimiz, wo, Wezır Nahue’dir, wo!

 

1906 doğumlu genç hanımefendi Borokovna Tumova'nın (Umarov’un eşi) anılarından: “1917 yılı civarında, medresede okurken Foko Efendi bacağını kırmıştı ve Kızılyar'da uzun süre tedavi gördü. Oradan medresenin en iyi öğrencileri olarak bana ve Tuşka Şeriyeva'ya kendi bestelediği “Zakir” isimli ilahilerini verdi. Çok gurur duymuştuk."

 

1925 yılında Tagir ve babası Amfoko (Foko), yabancı unsurlar olarak Kabardey dışına sürgün edildiler."

 

Gerçek şu ki, devrimden önce Şogovlar refah içinde yaşıyorlardı, kendi mağazalarından iyi bir ticari kazanç sağlıyorlardı ve tahıl alım-satım bölgesine sahiptiler. Amfoko Şogov bir tarikatın mollasıydı.

 

Eski molla ve tüccar. Devrimden önce varlıklı köylü çiftliğine sahipti, şimdi ise fakir.

 

1925 yılında yönetim tarafından varlıklı köylülerin bölgesine üç yıl sürgüne gönderildi. 1928'de cezası bittikten sonra eve döndü ve ekilebilir tarımla uğraştı.

 

Ç. Net notu: "Yinarıkhuey Yangını" şarkısının tamamı şu şekildedir.

 

 

Уэзырхэ Нахъуэм, уо, хьэщIэ къыхуокIуэ, уо!

 

Хьэутий нокIуэри, уо, шыхэр щIетIыкIкъэ, уо!

 

Ибг щIэтIыкIауэ, уо, Елдар мэпщафIэ, уо!

 

Фадэ нэхъыфIхэр, уо, Борэ къахуехь!

 

Щоджэн Елмырзэ уи ныбжьэгъу гупсэщ,

 

Нышыр къахуихьри, уо, Жэрэ къэсащ, уо!

 

Дыщэ Iэлъыныр, уо, дэпым егъэлъейри, уо!

 

Улъэрэ-улъейуэ, уо, Хьэжмуд къэсащи, уо!

 

Тумэ ХьэтIытIэр, уо, уи зэхэзежэщ, уо!

 

Хьэжмуд дэжыхукIэ, уо, аркъэхьэ макIуэ, уо!

 

Ныбэжь Бэчырым, уо, ахъшэ кърех,

 

Абдж нэщI къыдехри, уо, Алий къыдокIыр, уо!

 

Уэзырхэ пщIантIэм, уо, сэмэвар щагъэув, уо!

 

Фызыжь увахэр, уо, джабэм йожэкIыр, уо!

 

Тумэ Хьэжбийри, уо, уи цIырыхъущIэщ, уо!

 

Сэмэвар IэрыщIыр, уо, щыблэм екъутэ, уо!

 

Тумэ ТIатIымыр, уо, зэрынэзакъуэ,

 

Нахъуэ и закъуэ, уо, щэ дигъэсащ, уо!

 

Шэрий Къасымыр, уо, сабырщIэгъейщ, уо!

 

Уэзырхэ дгъейуэрэ, уо, жылэр тфIисащ, уо!

 

Мэкъуо Жамботыр, уо, уи фIыцIагъэшухэщ, уо!

 

Шэрий хьэблэшухэр, уо, фIыцIагъэм щIащтэ, уо!

 

Шэрий Iэуесыр, уо, зэрыхуэIушэ, уо!

 

Ислъэмей шухэр, уо, къызэрохьэхыр, уо!

 

Мэкъуо Жамботыр, уо, уи лIы мылажьэщ, уо!

 

Сытхэр ди лажьэу, уо, дыкъебгъэсэкIрэ, уо!

 

Мэкъуо Хьэмашэр, уо, уи молэ нэпцIщ, уо!

 

Къумыкъу тхьэгъэпцIым, уо, дигъэунэхъуащ, уо!

 

Тумэ Бэрокъуэм, уо, пхъэхэр къефыщI, уо!

 

Хьэблэ фызыжьхэм, уо, зогъэфыщIыж, уо!

 

Шэрий ТIырыгур, уо, хъыдан бгырыпхщ, уо!

 

Фызыжь бгырыпххэр, уо, мафIэм хисхьащ, уо!

 

Дзыгъурхэ витIыр, уо, бэкхъым къыщожьэ, уо!

 

Шыл гъэжьа фшхынум, уо, Уэзырхэ фыкIуэ, уо!

 

Пщыншэхэ Шокуэр, уо, дамыгъэтедзэщ, уо!

 

МафIэм зытеддзэурэ, уо, тIэщIэлъэтащ!

 

Шогуэ ефэндыжьым, уо, хьэжыгъэр къешэч, уо!

 

Дэ тхуэмышэчыр, уо, Уэзырхэ Нахъуэщ, уо!

 

Уэзырхэ Нахъуэ, уо, дыжьын къамэшхуэщ,

 

Уи адэшхуэм и хабзэри, уо, къэбублэжащ, уо!

 

Хьэткъут зэшитIыр, уо, фызкъэмышэщ, уо!

 

Ямышэжыныр, уо, Хьэсибат къыхукIуэ, уо!

 

Шогуэ ефэндыжьыр, уо, шэрихьэт мыщIэщ, уо!

 

КъуажэкIэм ямыщIэурэ, уо, мафIэр нэсащ, уо!

 

Ныбэжь Къасботыр, уо, ди къуажэ гъуощ, уо!

 

Хьэблэ фызыжьхэм, уо, гъуэгыу къажыхь, уо!

 

Шэрий Даутыр, уо, уи пцIыIупцIышэщ, уо!

 

Инарыкъуей унэхэр, уо зэрагъэпцIыж, уо!

 

Шогуэ ефэндыжьыр, уо, чытапым йоплъэ, уо!

 

Алыхьым еплъыр, уо, Уэзырхэ феуэ, уо!

 

Kaynak: https://www.adygi.ru/index.php?newsid=30572&fbclid=IwAR1g6jZm2H3gLlw8slThUoATt0982dUEc5lNg0lZVw7XtcRfsY2j9fdgZ5I

 

Çeviri: Ahsen Sıla Gökpınar

 

Cherkessia.net, 16 Eylül 2021