Rusya’nın Tekrarlayan Başarısızlıkları

 

Rusya Şubat ayında Ukrayna’yı işgal ettiğinde, Kremlin askeri güçlerine kaldırabileceğinden daha fazla operasyon talimatı vermiş ve farkında olmadan operasyonların sürdürülemez bir hal almasına neden olmuştu.

 

Neredeyse tüm askerler aynı anda ve hızla, birden fazla cephede savaşmak üzere Ukrayna’ya akın etmiş, bu akın, güzergâhlarındaki patlayıcıları temizleme gibi, gereken tedbirler alınmadan gerçekleşmişti. Bu nedenle Kremlin, kuvvetlerin ilerlemesinin hep aynı hızda sürmesini sağlayamadı.

 

Sonuç itibarıyla Rus birlikleri muazzam sayıda askere ve teçhizata mal olan pusulara, karşı saldırılara ve ciddi lojistik sorunlara karşı savunmasız hale geldi.

 

 

Başlangıçta yapılan bu hata, Kremlin’in savaş öncesi sanrılarından kaynaklanıyordu. Moskova istihbaratına, ajanlarının Ukrayna’daki olayları ve siyaseti etkileme yeteneğine ve silahlı güçlerine fazla güvenmiş; Ukrayna’nın yapabileceklerini ve savaşma isteğini hesaba katmamıştı. Batı’nın Kiev’e verdiği desteğin muazzam bir biçimde yaygınlaşacağını da hesap edememişti.

 

Rusya’nın bu hatalardan ders çıkarabileceği altı ayı vardı. Buna rağmen, tükenen kuvvetlerini yine yerine getirilmesi imkânsız bir göreve yollamaya hazır görünüyor: Ukrayna’nın Donetsk, Herson, Luhansk ve Zaporijya eyaletlerinin ya da oblast’ların (eyalet ve bölge) ilhakı ve elde tutulması. Kısacası hâlâ, Kremlin’in Ukrayna’daki hedefleri, bu hedefleri yerine getirmesi gerekecek kuvvetlere denk değil.

 

 

Sıfırı Tüketmek

 

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali önemli kayıplarla başladı. Rus birlikleri Kiev ve Harkov’a doğru ilerlerken, kararlı ve giderek daha donanımlı hale gelen Ukrayna ordusunun pusularına ve yoğun ateşine açıktı. Moskova’nın savaşın başındaki ana hedeflerinden biri olan hızlı bir rejim değişikliği için Kiev’in kontrolünü ele geçirmek kritikti. Rusya bu planında başarısız olunca hedeflerini küçülttü.

 

Artık Kremlin’in revize ettiği ara hedefleri daha ön planda. Rusya’nın geçtiğimiz üç ayda açıkladığı politikalardan, liderlik demeçlerinden ve hedefe yönelik askeri operasyonlardan, tümüyle ya da büyük ölçüde işgalinde olan bölgeleri muhtemelen sonbahar gibi yakın bir zamanda hukuksuz bir biçimde ilhak etmeye çalışacağı anlaşılıyor.

 

Rusya böyle bir hamlenin idari altyapısını hazırladı. Vatandaşlarını ya da yetkilileri, işgal ettiği Ukrayna topraklarını yönetmeye hazırladı, öğretmenlerin okullarda çarpıtılmış bir Rusya yanlısı müfredata göre ders vermesinin koşullarını oluşturdu, Ukrayna internet hizmet sağlayıcılarını ve telefon numaralarındaki alan kodlarını Rusya’ya göre uyarladı.

 

Ukrayna vatandaşlarının pasaportlarına, belgelerini Rusça almak zorunda bırakmak için, el koydu. İşgal edilen bölgelerde kısa bir süre önce kurulan kukla hükümetler, Rusya’ya katılıma dair düzmece referandumlar düzenleyebilecek sözde seçim kurullarını ilan ettiler. Moskova Herson ve Zaporijya’da, sözde güney bölgelerin idaresine destek sağlama amacıyla, olasılıkla ilhak sürecine müdahale edebilecek partizan ağları kırmak için geçici güvenlik hizmet büroları oluşturdu.

 

Kremlin için ilhak daha büyük bir amaca ulaşmayı sağlayacak bir araç olacaktı. Moskova bu toprakların Rusya’nın parçası olduğunu açıkladığında, ateşkes ilan edebilecek ve Ukrayna’nın süregelen karşı saldırılarını da Rusya diye tanımladığı bölgelere karşı saldırılarmış gibi gösterebilecekti. Kremlin yetkilileri, 2014’te Kırım’ı ilhakının ardından Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yaptığı gibi, ülkelerinin nükleer teminatlarının Rusya Federasyonu olduğunu düşündükleri nereyse oraya uygulanacağını da açıklayabilir.

 

Böyle bir plan, tehditlerin ABD ve Avrupa’yı Ukrayna’ya destek vermekten vazgeçireceğini, savaşın tırmandırılması endişesiyle Kiev’e silah akışını kısmaya ve hatta durdurmaya yönelteceğini varsayıyor. Kremlin bu yolla Batı’nın Ukrayna’ya ilgisinin ve desteğinin zamanla yok olacağını, bunun da Rusya’nın çatışmanın çözüm koşullarını belirlemesini sağlamayacağını umuyor.

 

Ukrayna’nın herhangi bir ilhakı ya da ateşkesi kabul etmesi pek mümkün görünmüyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “Rusya Federasyonu ile çatışmanın durdurulmasının Rusya Federasyonu’na durup dinlenebileceği bir ara vermek” anlamına geleceğini açıklamıştı.

 

 

İşin İçinden Çıkmak

 

 

Ukrayna ve Rusya orduları önümüzdeki hafta ve aylarda, farklı nedenlerle de olsa, önemli bir döneme giriyorlar. Bazı bölgelerde Ukrayna güçlerinin silahları ve menzili yetersiz. Ayrıca, bir derece Rusya’nın Ukrayna savunma sanayiini işlemez hale getirme çabaları sayesinde, ciddi bir biçimde mühimmata ve belli silahlara ihtiyaç duyuyorlar. Ancak Ukrayna kısa vadede daha kendine yetebilir bir konuma gelebilir. Ülkenin yeterince personeli, Batı desteği ve güçlü bir savaşma isteği var. Bu süreçte Rusya, üstesinden gelmesi zor olacak birlik ve malzeme kaybı yaşadı. Batılı tahminlere göre, Rusya’nın 45 bin ila 75 bin arasında, orduya yeni yazılmış askerlerden generallere kadar, personeli yaralandı ve öldü.

 

Bu eksiklikler Rusya’nın ilhak etmeye çalışabileceği bölgeleri başarılı bir biçimde elde tutmasını zorlaştırır. Ya da en azından, Kremlin bu bölgeleri bu sonbaharda ilhak ederse bunu önemli ölçüde zarar görebilir olduğu bir zamanda yapmış olur. Moskova, bunun için personel ve ekipmanını sorunu çözmeye yetecek ölçüde takviye etmek durumunda ki bu da son derece zor olacak.

 

Rusya, sınır birliklerini ya da bunun yanında ulusal muhafızları seferber ederek daha fazla asker takviyesinde bulunmaya çalışabilir. Ancak ülkenin personel sağlama kapasitesi de olasılıkla önümüzdeki aylarda ulaşabileceği maksimum düzeye gelmiş olacak, tabii genel seferberlik ilan etmez ve ülkedeki erkekleri askere almazsa. Seferberliğin operasyonel bir avantaj sağlamasıysa, en iyi senaryoda bile, en azından bir kaç aydan bir yıla kadar sürer.

 

Rusya’nın uzun zamandır depolanan ekipmandan ve askeri deneyimi olan yedeklerden oluşan seferberlik kaynakları 10 yıldan uzun zamandır büyük ölçüde faal değil. Askerlik çağındaki deneyimsiz erkekleri orduya çağırmak da dâhil olmak üzere, bu sistemi ülke çapına yaymak önemli ölçüde gerginlik yaratır. Seferberlik birimlerini kumanda etmesi gereken binlerce yetkili ve astsubay ya savaşıyor ya da Ukrayna’da öldürülmüş olacaktır.

 

Rusya’nın teçhizat sorununu çözmek de bir o kadar zor. ABD yetkililerine göre, Rus ordusu muvazzaf asker, hava ve deniz birimlerinin ve onların teçhizatının yüzde 80’ini Ukrayna’ya ayırdı ve uzun vadeli deposundan ek teçhizatı çekti bile. Rusya’nın depolarda binlerce zırhlı aracı ve füzesi daha olsa da bunların kapasiteleri düşük ve daha az güvenilir. Örneğin uzun zamandır depoda olan teçhizat çoğunlukla eski ve genellikle yıllarca açık arazide tutulduğu için hizmet elverişliliğinin dereceleri de değişiyor.

 

Rusya’nın savunma sanayiinin hâlâ imalat kapasitesi var ancak hâlihazırda ağır Batı yaptırımları altında darboğazda ve üretim hatları verimsiz. Rusya, çok kısa sürede seri yeni ekipman üretmek için uğraşmak zorunda. Kremlin bu sektörü desteklemeye yönelik ilk adımları attı, böylece kaybettiği teçhizatı yenileyebilecek ve füze teminini artırabilecek. Yine de bu önlemlerin sonuç vermeye başlaması aylar ya da birkaç yıl alır.

 

 

Önümüzdeki Savaş

 

Moskova’nın sıkıntıda olması Ukrayna’nın başarısını garantilemiyor. Kiev de epeyce asker ve silah kaybetti. Kısa vadede muhtemelen Ukrayna da Rusya gibi yeni büyük ölçekli taarruzlar ya da karşı taarruzları yürütmekte zorlanacak. Her iki devlet de tükenmişliği başından atmaya yönelik geçici çabalara ağırlık verebilir.

 

Ukrayna’nın, Rusya’nın ilhak etmeyi planladığı bölgeleri önemli ölçüde elinde tutmasına izin vermemek ve söz konusu olduğu takdirde ilhaka karşı koymak için zor bir savaş vermesi gerek. Kiev’in savaş alanında nitel avantajlarını uygulamaya koyması için Batı desteğinin sürmesine de ihtiyacı olacak. Moskova’nın işgal altındaki bölgeleri Rusya’ya entegre etmesini önlemek için karşı saldırı momentumuna başvurması gerekecek.

 

Rusya’nın askeri planlamacıları, yıpranma oranlarına (Rusya’nın askeri biliminde “kritik kayıp” olarak da biliniyor) bakmak da dahil olmak üzere, güçlerinin etkili bir biçimde çatışıp çatışmadığını yakından inceliyor. Askeri planlamacılar, Rus kara kuvvetleri bakımından, savaştan önce bir birimin asıl gücünün yüzde 50 ila 60’ını kaybettiğinde etkisiz hale geleceği tahmininde bulunuyordu. Ekipmanının yüzde 40’ı tahrip edildiğinde bölgesel bir komuta-kontrol ağının kalıcı olarak bozulacağını hesaplıyorlar.

 

Bir hava kuvvetleri filosunun hava araçlarından yüzde 70’ini kaybetmesi durumunda faaliyet gösteremeyeceğine inanıyorlar. Ukrayna, Kiev ve Harkov dışında yaptığı gibi komuta ve kontrol noktalarına saldırarak, Rusya’nın yüksek oranda ekipman kaybı ve büyük kayıplar vermesini sağlayarak oldukça çekişmeli bir cephe oluşturabilirse, Moskova’yı çekilmeye bir kez daha ikna edebilir.

 

Ancak böyle bir Ukrayna stratejisinin başarı şansının en yüksek seviyede olması için, Rusya’nın elindeki toprakları ilhak etmeye kalkışmadan önce bu stratejiyi sürdürüyor olması gerekiyor; bu yolla Ukrayna’nın saldırıları Rusya’nın Herson gibi bir bölgede yer edinmesini engelleyebilir. Rusya, Ukrayna toprağını ilhak etse ve operasyonel bir duraklatma dayatmaya çalışsa bile, Kiev ve Batılı destekçileri buna uymak zorunda kalmaz.

 

Her ne olursa olsun Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik tüm emelleri olduğu gibi duruyor. Moskova; Ukrayna’nın büyük bir kısmını ilhak etmek, eylemlerine karşı mücadele edemesin diye ülkeyi askerlerinden arındırmak ve Kiev’de Rus yanlısı bir lider istiyor. Üzücü olansa Rusya’nın Ukrayna’daki misyonunun dört bölgenin ilhakı ile son bulmayacak olması. Bu, Putin’in çok daha uzun süreli projesinin bir aşaması sadece. Ukrayna ve destekçileri uzun sürecek bir savaşa hazır olmalı.

 

Kaynak: https://www.perspektif.online/rusyanin-tekrarlayan-basarisizliklari/

 

Cherkessia.net, 10 Eylül 2022